Աշխարհի գաղությաին բաժանման ավարտը
Նոր դարի երկրորդ կեսին գերտերությունները ունենալով հումքի աղբյուրների և սպառման շուկաների կարիք սկսեցին ակտիվ գաղութացնել թույլ զարգացած երկրներին։
Երկրագնդի բնակելի հատվածի 2/3-ը գաղութացված էր և ամենամեծ գաղութացված կենտրոնը մեծ Բրիտանիան էր։
Այլ ազգերին տիրելու Գաղափարախությությունը ստացավ Իմպերիալիզմ անունը։ Քղաքակրթություն տարածելու պատրվակով գերտերությունները ահռելի հարստություննե էին դուրս հանում գաղությացվծ երկրներից։Գերտերություններից էին՝Մեծ Բրիտանիան, Գերմանիան,ԱՄՆ, Ռուսաստան Ֆրանսիան, Իտալիան, Ավստրո-Հունգալրիան և Ճապոնիան։
1863թ․ ստեղծվեց կարմիր խաչի միջազգային ընկերությունը, որը խնդիր ուներ օգնելու պատերազմներից և աղետներից տուժազներին։
1889թ․ գումարվեց առաջին Հաագաի համաժողովը, որի որոշումներով սահմանվում էին պատերազմի որոշակի կանոններ։
Զավթողական նպատակները առաջ տանելու համար գերտերությունները սկսեցին կազմել դաշինքներ։
1879թ․ Ստեղծվեց եռյակ դաշինքը փախօգնության պայմանագիր կնքեցին Գերմանիան, Ավստրո Հունգարիան և Իտալիան, նրանց դաշինքը ուղղված էր Ֆրանսիայի,Մեծ Բրիտանիայի և Ռուսաստանի դեմ։
1907թ․ այս երկրները հաղթահարելով տարաձայնությունները կազմեցին դաշինք, որը անվանվեց Անտանտ։
Հայաստանը և հայ ժողովուրդները առաջին աշխարհամարտի տարիներին։
1914թ․ Օգոստոսի մեկին սկսվեց առաջին համաշխարհային պատերազմը, պատերազմը ընթանում էր երկու մեծ խմբավորումների միջև՝Անտանտի և Եռյակ միության, շուտով Գերմանիային հաջողվեց Թուրքիային ներգրավվել իր դաշինքի մեջ դառնլով քառյակ միություն Գերմանիայի նպատակն էր Ռուսաստանում բնակվող Թուրքալեզու ժողովուրդներին օգտագործել Ռուսաստանի դեմ պայքարում։Այս ծրագրերի իրականացման ճանապարհին Հայաստանը խոչընդոտ էր։Թուրքերի նպատակներից մեկը դաշինքին միանալու հայ ժողովրդի բնաջնջումն էր։ Իսկ Ռուսաստանը ևս Թուրքիային ցանկանում էր օգտագործել որպիսի հասնի սևծովյա նեղուցներին և նվաճի Արևմտյան Հայաստանը։
Կովկասյան ճակատը 1914-17թթ․-ին
1914թ․ հոկտեմբերի 16-17 Գերմանական և Թուրքական ռազմանավերը անսպասելի հարվածներ հասցրեցին Ռուսաստանի Սևծովյա նավահանգիստների և Ռուսաստանը պատերազմ հայտարարեց Օսմանյան կայսրությանը։
Կովկասյան ճակատում առաջին նշանավոր ճակատամարտը Սարիղամիշ ճակատամարտն էր, որտեղ ռուս և հայ զինվորների հերոսական կռիվների շնորհիվ թուրքական բանակը լիովին ջախջախվեց։
1915թ․ գարնանը Ռուսական բանակը գրավեց Թավրիզը և Վանը։
Հուլիսի կեսեին Վանի զորախումբը նահանջեց և օգոսոսին նորից նվաճեց իր նախկին դիրքերը սակայն այդ ընթացքում կոտորվեցին բազմաթիվ հայեր։
1916թ․ Փետրվարին Ռուսաստանի Կովկասյան բանակը գրավեց Էրզրումը,Տրապիզոնը,Երզնկան և Բաբերթը։Այսպիսով Ռուսաստանը գրավել էր իր դաշնակիցների հետ որոշված Օսմանյան կայսրությունից իրն հասանելիք բոլոր հատվածնրը։
Հարցեր և առաջադրանքներ
Նկարագրել միջազգային հարաբերությունները 19-րդ դարի վերջ-20-րդ դարի սկիզբին:
Նոր դարի երկրորդ կեսին գերտերությունները ունենալով հումքի աղբյուրների և սպառման շուկաների կարիք սկսեցին ակտիվ գաղութացնել թույլ զարգացած երկրներին։
Երկրագնդի բնակելի հատվածի 2/3-ը գաղութացված էր և ամենամեծ գաղութացված կենտրոնը մեծ Բրիտանիան էր։
Այլ ազգերին տիրելու Գաղափարախությությունը ստացավ Իմպերիալիզմ անունը։ Քղաքակրթություն տարածելու պատրվակով գերտերությունները ահռելի հարստություննե էին դուրս հանում գաղությացվծ երկրներից։Գերտերություններից էին՝Մեծ Բրիտանիան, Գերմանիան,ԱՄՆ, Ռուսաստան Ֆրանսիան, Իտալիան, Ավստրո-Հունգալրիան և Ճապոնիան։
1863թ․ ստեղծվեց կարմիր խաչի միջազգային ընկերությունը, որը խնդիր ուներ օգնելու պատերազմներից և աղետներից տուժազներին։
1889թ․ գումարվեց առաջին Հաագաի համաժողովը, որի որոշումներով սահմանվում էին պատերազմի որոշակի կանոններ։
Զավթողական նպատակները առաջ տանելու համար գերտերությունները սկսեցին կազմել դաշինքներ։
1879թ․ Ստեղծվեց եռյակ դաշինքը փախօգնության պայմանագիր կնքեցին Գերմանիան, Ավստրո Հունգարիան և Իտալիան, նրանց դաշինքը ուղղված էր Ֆրանսիայի,Մեծ Բրիտանիայի և Ռուսաստանի դեմ։
1907թ․ այս երկրները հաղթահարելով տարաձայնությունները կազմեցին դաշինք, որը անվանվեց Անտանտ։
Ներկայացնել Օսմանյան կայսրության և Ռուսաստանի ռազմաքաղաքական ծրագրերը Մերձավոր Արևելքում:
Գերմանիային հաջողվեց Թուրքիային ներգրավվել իր դաշինքի մեջ դառնլով քառյակ միություն Գերմանիայի նպատակն էր Ռուսաստանում բնակվող Թուրքալեզու ժողովուրդներին օգտագործել Ռուսաստանի դեմ պայքարում։Այս ծրագրերի իրականացման ճանապարհին Հայաստանը խոչընդոտ էր։Թուրքերի նպատակներից մեկը դաշինքին միանալու հայ ժողովրդի բնաջնջումն էր։ Իսկ Ռուսաստանը ևս Թուրքիային ցանկանում էր օգտագործել որպիսի հասնի սևծովյա նեղուցներին և նվաճի Արևմտյան Հայաստանը։
Հիմնավորել ՝Թուրքիայի Գերմանիայի դաշնակից դառնալը:
Թուրքիան այնպես էր արել, որ երկու դաշինքները նրանով հետաքրքրվեին և նա կարողանար ընտրել իր համար ավելի հարմարը և նա կնքեց պայմանագիր Գերմանիայի հետ, քանի որ նրանց ծրագրերը համընկան, Գերմանիան ուզում էր Թուրքիայի միջոցով Ռուսաստանում գտնվող թուրքախոս բնակչության ապստամբություն ստեղծեր, ինչի համար նրան պետք էր, որ թուրքիան Հայաստանի վրայով անցներ և հասներ Ռուսաստանին, իսկ Թուրքիայի ծրագիրն էր հայերի բնաջնջումը։
Ներկայացնել ռուսական զորքի Վանից անսպասելի նահանջի հետևանքները:
1914թ․ հոկտեմբերի 16-17 Գերմանական և Թուրքական ռազմանավերը անսպասելի հարվածներ հասցրեցին Ռուսաստանի Սևծովյա նավահանգիստների և Ռուսաստանը պատերազմ հայտարարեց Օսմանյան կայսրությանը։
Կովկասյան ճակատում առաջին նշանավոր ճակատամարտը Սարիղամիշ ճակատամարտն էր, որտեղ ռուս և հայ զինվորների հերոսական կռիվների շնորհիվ թուրքական բանակը լիովին ջախջախվեց։
1915թ․ գարնանը Ռուսական բանակը գրավեց Թավրիզը և Վանը։
Հուլիսի կեսեին Վանի զորախումբը նահանջեց և օգոսոսին նորից նվաճեց իր նախկին դիրքերը սակայն այդ ընթացքում կոտորվեցին բազմաթիվ հայեր։
1916թ․ Փետրվարին Ռուսաստանի Կովկասյան բանակը գրավեց Էրզրումը,Տրապիզոնը,Երզնկան և Բաբերթը։Այսպիսով Ռուսաստանը գրավել էր իր դաշնակիցների հետ որոշված Օսմանյան կայսրությունից իրն հասանելիք բոլոր հատվածնրը։
Արսենյան Գուրգեն 